پوشش گیاهی هر منطقه تعیین کننده نوع رنگینههای قالیهای آن منطقه است. در قالیهای هریس رنگهای تیره و تلخ با هارمونی خاصی به کار میروند از قبیل: سرمهای تیره، قهوهای سیر، قرمز روناسی، مسی، سبز تیره و .... که همانطور که گفته شد از رنگینههای گیاهی اطراف بدست میآیند که عبارتند از: روناس، ذلیر، تولوخ کولی، پوست پیاز، قره چوپ (چوب سیاه)، نیل کلکته، دوه قولاغی(گوش شتر) و ریشه اشگون که در رنگرزی سنتی رایج است. همچنین برای دندانه دادن از سنگ قیناخ، زاج سفید، اکسید آهن و دوغ استفاده میکنند. لازم به ذکر است که دوغ فقط با روناس به کار میرود.
ذلیر: سُدّی بیان(Suddy Bayan) یا ساری چیچک اسمهای محلی گیاهی است که به اندازه تقریباً نیم متر رشد میکند. دارای برگهای ریز و گلهای ریز زرد رنگ میباشد. اگر قطع شود از محل قطع شده مایع سفید رنگی مانند شیر بیرون میآید که مزه تلخی دارد. از ساقه و برگ و گل این گیاه برای رنگرزی استفاده میشود و از آن زرد خوش رنگی بدست میآید که در برابر نور و شست و شو و سایش دارای ثبات است.
تولوخ کولی: یک نوع گیاه رنگزا با گلهای آبی رنگ که از ریشه آن برای رنگرزی استفاده میشود. بعد از ساییدن یا آسیاب کردن، همواره با نخها در آب میجوشانند که رنگ قهوهایی زیبایی به دست میدهد.
پوست پیاز: در اطراف هریس با روشهای خاصی از آن رنگ مشکی تهیه میکنند.
قره چوپ (چوب سیاه): گیاهی شبیه روناس ولی کوچکتر از آن است. ریشه آن قرمز مایل به مشکی است و برای گرفتن رنگ مشکی استفاده میشود.
نیل کلکته: این رنگ از هندوستان وارد میشود و برای بدست آوردن بهترین و با ثبات ترین رنگ آبی بکار میرود. لازم به توضیح است که رنگ رزی با نیل کلکته با کشمش صورت میگیرد.
دوه قولاغی (گوش شتر): اسم محلی گیاهی است و رنگ شتری روشن از آن استخراج میشود.
برچسب های مهم